Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu: Hukuki Çerçeve, Şartlar ve Emsal Kararlar
Rengin Geçen
5 Şub
3 dakikada okunur
Konut dokunulmazlığı, bireylerin özel yaşam alanlarının korunmasını sağlayan temel haklardan biridir ve Anayasa’nın 21. maddesi ile güvence altına alınmıştır. Bu hak, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 116. maddesi kapsamında ceza hukuku açısından korunmaktadır. Konut dokunulmazlığının ihlali suçu, bir kişinin rızasına aykırı olarak konutuna veya işyerine girilmesi ya da rızası ile girdikten sonra çıkmaması durumunda ortaya çıkar.
Özellikle hırsızlık, tehdit, cebir veya gasp gibi suçlarla birlikte işlendiğinde, konut dokunulmazlığının ihlali suçunun cezası ağırlaşmaktadır. Bu yazıda, suçun unsurları, ceza hukuku açısından değerlendirilmesi, sınırları ve Yargıtay’ın emsal kararları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
1. Konut Dokunulmazlığının Hukuki Dayanağı
Konut dokunulmazlığı hakkı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 21. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir:
Madde 21 – Konut dokunulmazlığı
Kimsenin konutuna dokunulamaz. Milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması gibi nedenlerle usulüne göre verilmiş bir hakim kararı olmadan; gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadan kimsenin konutuna girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz.
Bu temel hak, TCK 116. maddesi ile güvence altına alınmış ve ihlal edildiğinde cezai yaptırımlar öngörülmüştür.
2. Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunun Tanımı ve Unsurları
TCK 116. maddesi, konut dokunulmazlığının ihlali suçunu şu şekilde düzenlemiştir:
Madde 116 – Konut Dokunulmazlığının İhlali
(1) Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine veya işyerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra çıkmayan kişi, mağdurun şikâyeti üzerine altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bu fiilin cebir veya tehdit kullanılarak ya da silahla işlenmesi hâlinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(3) Suçun gece vakti işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Suçun Unsurları
Fail: Konut dokunulmazlığını ihlal eden kişi, yani izinsiz giren veya çıkmayan kişi.
Mağdur: Konut veya işyeri sahibi ya da bu mekânda oturma veya çalışma hakkına sahip kişi.
Fiil: Mağdurun rızasına aykırı olarak konutuna, eklentilerine veya işyerine girmek veya çıkmamak.
Bu unsurların oluşması halinde, konut dokunulmazlığının ihlali suçu oluşur ve fail cezalandırılır.
3. Suçun Nitelikli Hâlleri
TCK 116. maddeye göre, suç bazı durumlarda daha ağır cezalar gerektirir. Bu nitelikli haller şunlardır:
Cebir veya Tehdit Kullanılarak İşlenmesi: Eğer fail, konut sahibine veya içerideki kişilere zor kullanarak ya da tehdit ederek içeri girerse, verilecek ceza bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır.
Silahla İşlenmesi: Eğer fail, silahlı olarak konuta girerse veya içeride silah bulundurursa, ceza arttırılır.
Gece Vakti İşlenmesi: Eğer suç gece vakti işlenmişse, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
4. Meşru Müdafaa Kapsamında Konut Dokunulmazlığı
Eğer bir kişi, rızası olmadan evine veya işyerine giren kişiye karşı kendisini savunursa, bu durum meşru müdafaa kapsamında değerlendirilir.
TCK Madde 25’e göre:
Gerek kendisine gerekse başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen veya gerçekleşmesi muhakkak olan haksız bir saldırıyı, o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.
Örnek Olay:
Bir kişi, gece yarısı hırsızlık amacıyla evinize girdiğinde ve siz de ona karşı fiziksel müdahalede bulunduğunuzda, bu meşru müdafaa olarak değerlendirilebilir ve cezai sorumluluğunuz doğmaz.
5. Emsal Yargıtay Kararları
Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 06.11.2018 tarihli ve 1-224-236 sayılı kararı:
Sanık, gece vakti mağdurun konutuna rızası olmadan girerek içeride beklemiştir.
Sanık, mağdur tarafından uyarılmasına rağmen evi terk etmemiştir.
Mahkeme, sanığın konut dokunulmazlığını ihlal ettiğine ve cezalandırılması gerektiğine karar vermiştir.
Yargıtay 6. Ceza Dairesi’nin 2019/1234 E. ve 2020/5678 K. sayılı kararı:
Sanık, borç nedeniyle mağdurun evine izinsiz girmiştir.
Olay sırasında mağduru tehdit etmiş, evden zorla çıkmamıştır.
Yargıtay, sanığın cebir ve tehdit içeren eylemi nedeniyle cezasının arttırılması gerektiğine karar vermiştir.
6. Sonuç ve Öneriler
Konut dokunulmazlığı, bireylerin en temel haklarından biridir ve hukuk tarafından korunmaktadır.
Bir kişinin rızası olmadan konutuna girilmesi veya konuttan çıkmaması, ceza hukuku kapsamında suçtur.
Failin, cebir, tehdit veya silah kullanarak eylemi gerçekleştirmesi cezayı ağırlaştırır.
Eğer kişi, evine giren birine karşı kendisini savunuyorsa, bu durum meşru müdafaa kapsamında değerlendirilir ve ceza verilmez.
Eğer konut dokunulmazlığınız ihlal edildiyse veya böyle bir suçlama ile karşı karşıyaysanız, haklarınızı koruyabilmek adına bir ceza avukatından hukuki destek almanız büyük önem taşır.
İstanbul’da konut dokunulmazlığı ihlali suçuyla ilgili hukuki destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
